Khi cảm thấy đói, bạn dễ dàng lục trong tủ lạnh hoặc tạt vào siêu thị mua cái gì đó để ăn. Một đứa trẻ thì mè nheo bố mẹ mua cho suất gà rán hoặc chiếc xúc xích. Rất đơn giản. Còn Rashford, suốt một thời niên thiếu chàng tiền đạo của Manchester United biết rõ đói là gì.
Một ngày cuối năm, Rashford ngồi nhẩn nha tại nhà riêng, bỗng chuông điện thoại di động vang lên cùng một dãy số lạ.
Nhưng ở đầu dây bên kia, một giọng nói rất quen thuộc cất lên, và đó là một trong số lần hiếm hoi trong suốt 5 năm kể từ khi gia nhập Manchester United, Rashford nghẹn ngào không nói nên lời.
Người gọi cho anh là Sir Alex Ferguson!
Vị chiến lược gia vĩ đại người Scotland reo lên tự hào về anh. Với tư cách là cựu HLV của Manchester United, ông cảm thấy hãnh diện khi chứng kiến cách anh dùng vị thế ngôi sao Premier League để nói lên tiếng nói của người nghèo và gặp hoàn cảnh khó khăn.
Ferguson nói chuyện với Rashford chừng 20 phút. Họ nói về bóng đá, tất nhiên, đó là thứ vĩnh viễn định hình cuộc đời họ. Họ trò chuyện về cuộc sống và những khó khăn đôi khi phải đương đầu. Và càng trò chuyện, họ càng nhận ra dù cách nhau 55 năm tuổi đời, họ vẫn có rất nhiều điểm chung.
Rashford lớn lên ở Wythenshawe, rìa phía nam thành phố Manchester, nơi anh trải qua một tuổi thơ nghèo khó, điều thúc đẩy anh quyết định đương đầu với Thủ tướng Anh Boris Johnson, cũng như các quan chức chính phủ vì quyết định dừng hỗ trợ trẻ em nghèo.
Đối với Ferguson, ông lớn lên trong một căn hộ bé ti hin ở Govan, bên bờ Clyde thành phố Glasgow, thủ đô Scotland. Và giống như Rashford, ông chưa bao giờ quên cội nguồn của mình.
Khi Ferguson nam tiến tiếp quản vị trí HLV của Manchester United vào năm 1986, ông đặt tên ngôi nhà của mình là Farfield, theo lên xưởng đóng tàu ở Govan, nơi cha ông làm việc. Con ngựa đua đầu tiên của ông được là Queensland Star, tên một trong những con tàu cha ông tham gia đóng.
“Tôi thích những tiếng vọng của Govan vang lên xung quanh”, Ferguson chia sẻ. “Tôi luôn cảm thấy khó xử khi đối diện những người quên mất nguồn cội bản thân nhưng vẫn cảm thấy vui vẻ”.
Vị chiến lược gia thành công nhất trong lịch sử bóng đá Anh thậm chí từng treo một tấm biển trong phòng làm việc để nêu cao quan điểm coi trọng nguồn gốc. Tấm biến ấy viết in hoa nội dung: AHCUMFIGOVIN, có nghĩa là: Tôi đến từ Govan.
Sir Alex muốn nói rằng ông tự hào về mọi thứ Rashford đã làm. Ông muốn nói về niềm thích thú khi nhìn thấy một cầu thủ trưởng thành từ học viện thể hiện rất nhiều sự khác biệt trong màu áo Quỷ đỏ. Nhưng ông ấy cũng muốn nói về mọi thứ bên ngoài môn thể thao này. Câu chuyện đi xa hơn trái bóng vì với Rashford, bóng đá chỉ là một phần trong con người đặc biệt này.
Câu chuyện về Rashford bắt đầu trên một bãi có trước dãy nhà lụp xụp, nơi cậu thiếu niên ấy cố đóng giả thần tượng Cristiano Ronaldo và nhanh chóng chứng minh tài năng đặc biệt.
Rashford vẫn quay trở lại khu phố cũ mỗi tuần. Anh có một hình xăm trên lưng để lưu giữ kỷ niệm về ngôi nhà anh lớn lên và những cái cây. Khi còn nhỏ, những cái cây chính là khung thành ước lệ tượng trưng để Rashford thực hiện các cú sút. Tương tự là những cột đèn.
Khi Rashford ký hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên, anh dùng tiền lương để trả hết khoản thế chấp cho ngôi nhà này thay mẹ. Hiện gia đình Rashford vẫn đang sở hữu ngôi nhà và cho một cặp vợ chồng thuê, những người đã quá quen với việc hàng ngày tiếp đón những người hâm mộ đến chụp ảnh lưu niệm.
Phía bên kia đường có một dải cửa hàng, trong đó có cửa hàng tiện lợi Raja Bros, nơi đem đến một trong những ký ức đầu tiên của Rashford. Đó là câu chuyện về người hàng xóm “trúng số” và biến mất đến Tây Ban Nha, nhưng chỉ 2 tuần sau lại bất ngờ trở về. Hóa ra họ chỉ trúng 3.000 bảng chứ không phải 300.000 bảng như đồn đại trên sân trường.
Ở hai đầu, có hai cửa tiệm doner kebab tên là Sam’s và Rockie’s. Có một tiệm cắt tóc tên là Hidden B4auty và một tiệm cafe phục vụ cả ăn sáng tên là Tony’s Cafe.
Khu Rashford ở được gọi là Northern Moor, cách trung tâm Wythenshawe vài phút đi bộ và trên đoạn đường này người dân từng giăng biểu ngữ Rashford 1, Boris 0, nó hiện được trưng bày tại Bảo tàng Bóng đá Anh quốc.
Tại Manchester, Wythenshawe vẫn bị xem thường vì là khu dân trí thấp. “Những điều khủng khiếp vẫn xảy ra ở đây”, Colin Little, HLV tại học viện Man United chia sẻ. “Có một vụ giết người ngay giữa đường mới xảy ra tuần trước”.
Little cũng lớn lên ở Wythenshawe, ông dành phần lớn sự nghiệp khoác áo Crewe Alexandra vào những năm 1990 và cuối cùng trở thành một trong những HLV đã hướng dẫn Rashford thông qua.
“Lần đầu gặp mặt, nó mới 12 tuổi”, Little nhớ lại. “Cuộc sống của chúng tôi gắn bó với nhau vì nó sống cách nơi tôi lớn lên chừng 100 mét. Tất cả chúng ta đều đã nghe nói về một cậu nhóc trong xóm chơi bóng rất giỏi. Và, vì tôi từng sống trên khu phố đó, nên tôi từng đưa đón nó. Tôi nghĩ rằng tất cả mọi người từ Man United đều sẽ chọn Rashford. Tôi đến bên ngoài cửa tiệm, bóp còi và nó bước ra với mẩu bánh mỳ trên tay”.
Đây có lẽ là điều đầu tiên cần cảm nhận để hiểu vì sao Rashford luôn cố gắng giúp đỡ người nghèo. Điều gì khiến ai đó ở vị trí của anh, một tuyển thủ bóng đá Anh, lại luôn muốn đền đáp công ơn như vậy?
Câu trả lời nhanh chóng được tìm ra nếu quay ngược thời gian trở lại thời thơ ấu của Rashford ở Button Lane và những gì tiền đạo này học được khi lớn lên, về những hy sinh mọi người đã dành cho anh.
Ví dụ, lúc bấy giờ, một trong những cậu bé hàng xóm của Rashford bị học viện Man United thải loại. Gia đình cậu bé đó thường xuyên cho Rashford đi nhờ xe đến học viện. Nếu không có họ, anh sẽ không dễ để đến trụ sở học viện ở The Cliff hoặc sau này là Carrington. Tuy nhiên, gia đình cậu bé hàng xóm đã đề nghị được đưa đón Rashford mỗi ngày.
Các bậc cha mẹ khác cũng chung tay hỗ trợ. Các HLV của học viện Man United cũng cố gắng để đưa đón cậu. Hoặc sẽ luôn có ai đó từ Fletcher Moss, đội trẻ đầu tiên của Rashford, đề nghị giụp đỡ cậu.
Vào những thời điểm khác, cậu bé Rashford sẽ tìm ra lịch trình xe buýt để đi khắp thành phố. Mẹ cậu sẽ gặp cậu nếu bà tìm thấy chút thời gian rảnh xung quanh 3 việc làm đã nhận. Và một đêm, họ rời Carrington trong bóng tối đen kịt. Họ đi bộ nửa cây số đến trạm xe buýt cuối đường Isherwood chỉ để nhận ra đã lỡ chuyến xe cuối cùng về nhà.
Đây là một khu vực hoang vu, vì Alex Ferguson muốn xây dựng sân tập ở khu vực hoang vắng. Ở bên đường, có trường dạy cưỡi ngựa và chuồng ngựa. Có một trạm biến áp điện và phía bên kia là khu công nghiệp. Mọi nơi đều đóng cửa. Họ cô độc: một mẹ, một con trai, không tiền, không kế hoạch và ngồi bệt bên vệ đường.
Mẹ Rashford rất sợ hãi, ngay cả khi bà không muốn thể hiện được điều đó trước mặt con trai. Bỗng chiếc ô-tô đi ngang qua, đó là nhân viên của học viện Man United, người này vẫy tay chào và chúc hai mẹ con ngủ ngon. 15 phút sau, chiếc xe quay lại, kính xe hạ xuống và một tiếng nói vang lên: “Hai mẹ con ổn chứ?”.
Đêm đó, mẹ con Rashford đã tìm thấy cứu tinh. Và vị cứu tinh nói rằng nếu lại rơi vào hoàn cảnh tương tự, sẽ luôn xuất hiện một cứu tinh xuất hiện từ học viện Man United.
Cuộc sống không bao giờ dễ dàng. Mẹ Rashford làm thu ngân tại cửa hàng cá cược của hàng Ladbrokes và làm thêm hai việc khác là dọn dẹp các cơ sở thương mại. Cậu luôn nhớ bà làm việc chăm chỉ như thế nào để nuôi lớn bầy con, với Dwaine và Dane là anh trai, Chantelle và Claire là chị gái của cậu. Rashford là con út trong nhà.
Đứa con út ấy đã tận mắt chứng kiện mẹ nhịn miệng để bầy con có được bữa ăn no. Nếu có hỏi, bà cũng chỉ nói: “Mẹ ăn rồi”. Nhưng nhiều năm sau, Rashford mới biết mẹ nói dối.
Cậu cũng không bao giờ quên sự hy sinh của Dwaine dành cho gia đình, đặc biệt cho cậu. Ông anh cả của Rashford, hơn cậu 14 tuổi, cũng từng tham gia đội bóng địa phương và luôn nhìn những cậu bé khác có cha mẹ đến sân cổ vũ với ánh mắt thèm khát.
Năm bước sang tuổi 20, Dwaine nhận thấy trách nhiệm bản thân phải làm việc hết sức để chăm bẵm cho sự nghiệp bóng đá vừa chớm nở của cậu em út học tiểu học. Nếu Dwaine ra ngoài vào đêm thứ Sáu, anh luôn về sớm để sáng hôm sau đến sân bóng cổ vũ cho cậu em trai. Và giống như mẹ, Dwaine nhận 3 việc mỗi ngày để giúp gia đình đỡ khó khăn.
Đặc biệt, trong một bức thư ngỏ gửi tới các vị nghị sĩ, Rashford đã viết: “Tôi nhớ tiếng mẹ tôi khóc khi đặt lưng xuống giường ngủ sau 14 tiếng làm việc và không biết ngày mai phải kiếm sống bằng cách nào. Đó là trải nghiệm của chính tôi”.
Điều này không hề phóng đại. Khi còn nhỏ, Rashford đã biết cảm giác đói thật sự nó khủng khiếp như thế nào. Cậu không cha, gia đình nghèo túng. Mẹ cậu vẫn nhớ những lần gia đình thậm chí không có nổi mẩu bánh mì trong nhà. Bóng đá không đơn giản là niềm đam mê của Rashford, đó là lối thoát để gia đình cậu có cuộc sống tốt hơn.
Robson Buckley, bạn đồng khóa với Rashford ở học viện MU chia sẻ: “Tôi đã chứng kiến tận mắt. Đôi khi cậu ấy đến tập với cái bụng lép kẹp. Tôi đã nhìn thấy. Chuyện đó thật kinh khủng. Mẹ cậu ấy có 5 đứa con phải nuôi. Họ không đủ điều kiện sống. Một chút thức ăn đôi khi là đủ”.
“Tôi nghĩ đó là lý do Marcus nhận ra, ngay từ khi còn nhỏ, cậu ấy phải trở thành cầu thủ bóng đá. Cậu ấy không có gì cả. Cậu ấy đã trải qua sự nghèo khó. Và chính trải nghiệm đó đã khiến cậu ấy nghĩ rằng cậu ấy có thể tạo ra sự khác biệt. Cậu ấy nhận ra bản thân có thể tạo ra sự thay đổi và những đứa trẻ khác không phải trải qua những gì cậu ấy phải trải qua”.
“Cậu ấy cũng có thể trở thành một tên du đãng, dính vào ma túy và bị truy nã. Nhưng cậu ấy đã không như vậy. Khi tôi đi quanh khu nhà cậu ấy, tôi thấy rất nhiều du đãng. Tôi nhớ Marcus đã nói với họ: “Tại sao lại làm vậy? Đừng như thế nữa”. Cậu ấy luôn cố gắng giúp đỡ mọi người ngay từ khi còn nhỏ”.
Trước khi chuyển đến Northern Moor, gia đình Rashford đã sống trên Đại lộ Saltney ở Withington, một quận khác quy tụ phần lớn tầng lớp lao động của Manchester, nơi hiện có một bức tranh tường về cậu trên tường của quán cà phê Coffee House. Nghệ sĩ đường phố Akse đã vẽ Rashford với hai màu đen trắng kèm trích dẫn bắt mắt:
Take pride in knowing that your struggle will play the biggest role in your purpose.
Tạm dịch: Thật tự hào khi biết rằng cuộc đấu tranh này là mục đích sống lớn nhất của bạn.
Rashford chưa bao giờ nhận ra mình nghèo như thế nào cho đến năm 11 tuổi, lúc đủ lớn để chuyển đến học viện MU và gặp gỡ nhiều bạn bè có hoàn cảnh khác nhau. Đó là khi cậu bắt đầu nhận ra cuộc sống có thể bất công như thế nào và nếu trở thành cầu thủ bóng đá, cậu cần làm gì để đấu tranh chống lại sự bất công ấy.
“Bạn phải có trải nghiệm sống để hiểu điều này”, Little kết luận. “Những trải nghiệm của cậu ấy giống những gì tôi từng trải qua. Bạn sống tạm bợ trong một khu đất công và không có nhiều tiền. Sau đó, khi bạn nhận được số tiền lần đầu tiên trong đời, bạn nhận ra những khó khăn một số người phải trải qua. Bạn còn nhớ trải nghiệm đói lả trong những ngày nghỉ học”.
“Nếu bố mẹ bạn thất nghiệp hoặc thu nhập thấp, bạn sẽ nhận được vé ăn tối miễn phí tại trường học. Sau đó, kỳ nghỉ Hè đến, bạn không còn bữa tối nào. Bạn ra ngoài chơi. Bạn chơi cả ngày, bạn không có gì để ăn vào buổi trưa. Bạn lờ đi, nhưng bạn đã rất đói. Rồi bạn trở về nhà và ăn bữa ăn duy nhất trong ngày”.
“Marcus có lẽ biết điều này hơn bất kỳ ai vì nó đã xảy ra ở thế hệ của cậu ấy. Nó đã xảy ra trong thời đại của tôi. Và nó sẽ không xảy ra trong thời đại ngày nay. Chắc chắn phải có một cách tốt hơn là để một đứa trẻ đói bụng”.
Nội dung: Đặng Xá